De meeste hondeneigenaren denken bij een puberhond aan een hond die opstandig wordt en die probeert de baas te worden. Hij luistert niet meer, gaat lopen uitdagen en rent nog weg ook.!.
Een onderzoek uit april van dit jaar (1) laat zien dat er rond de acht maanden inderdaad een ‘conflict’ ontstaat tussen de hond en de eigenaar, vaak met diegene die juist het meeste met de hond bezig en verbonden is. De hond wilt dan wel oefeningen uitvoeren met een (relatief) vreemde maar niet of veel minder met de eigen baas.
Wat is er aan de hand tijdens de puberteit.?. En belangrijker nog: hoe kunt u er het beste mee omgaan?
Levensfase
Het belangrijkste aan de puberteit is misschien wel dat u zich moet realiseren dat het een levensfase is die uw hond doormaakt. En dat die fase ook weer voorbijgaat.
Het is een fase waarin uw hond geslachtsrijp wordt en een lichamelijke en mentale ontwikkeling doormaakt die erg met elkaar verweven zijn. De geslachtshormonen gaan opspelen, het lichaam groeit verder en de ontwikkeling van de spiermassa komt op gang. Het brein wordt gereorganiseerd tot een volwassen brein. Daardoor lijkt het soms alsof honden eerder aangeleerd gedrag zijn vergeten. Dat kan frustrerend zijn. Maar een geruststelling: het komt allemaal weer terug. Hij is het dus tijdelijk 'vergeten'. Honden verbranden bovendien meer energie en hebben het eerder warm. Al deze ontwikkelingen beginnen rond de 5-6 maanden. Afhankelijk van de grootte van de hond, het ras en de gezondheid. Hoe kleiner de hond hoe eerder. Als de hond niet helemaal gezond is begint de puberteit later. De piek in de puberteit ligt rond de acht maanden en bij 12 maanden is het ver achter de rug.
Luisteren niet de 1e prioriteit
Bij een puberhond ligt de prioriteit niet bij 'luisteren' zoals wij dat vaak graag willen. Dat komt dus door zijn ontwikkeling en niet in de laatste plaats doordat de hond zich steeds bewuster wordt van de wereld om hem heen. De focus verschuift van mens naar honden. Geur speelt daarin een heel belangrijke rol. Uw hond gaat meer en meer snuffelen, markeren via plasjes (reuen gaan de poot optillen) en heeft de neiging om weg te lopen. Geuren analyseren is mentale topsport en de hond is eerder moe van zijn wandeling. Veel (laten) slapen is voor een puberhond een uitkomst. Bedenk ook wat u en uw hond al ondernomen hebben op een dag. En bekijk per dag wat er mogelijk is. Te moe met te weinig rust leidt tot een onbalans in de hond waardoor er vaker sprake is van druk gedrag, harder bijten, opspringen en sneller geïrriteerd zijn. Bedenk ook dat puberhonden graag uitdagen en dat sloopgedrag (opnieuw) kan beginnen.
Hoe ga ik er mee om.?.
Belangrijk om in deze levensfase juist niet met kracht, macht, straf en correctie te gaan werken. Dat werkt écht averechts op het gedrag van de hond. Bovendien brengt zo’n aanpak de lichamelijke en mentale gezondheid van de hond in gevaar (2). De hond is ook zeker niet bezig om u de baas te worden. Maar nog al te vaak wordt pubergedrag gelijkgesteld aan 'dominant' gedrag en gekoppeld aan het willen overnemen van uw roedelleider-positie. Veel adviezen die u van familie en vrienden ontvangt en op internet leest houden verband met straf en correctie.
Wij werken daarom in al onze lessen, vanaf de puppy-leeftijd, met een andere, zeer effectieve, aanpak:
gewenst gedrag belonen
en
ongewenst gedrag negeren of voorkomen.
Deze aanpak is niet altijd even gemakkelijk om toe te passen. Of zoals een cursist laatst zei: ‘het is een beetje tegen-natuurlijk om niks te zeggen als ze iets verkeerd doet en juist wél als ze het goed doet’. Maar het werkt perfect. En blijf dus vooral ook doen wat u deed. Ga niet iets anders proberen wat met straf en correctie te maken heeft als u tegen problemen aanloopt en twijfelt over uw aanpak. En geef ook niet op, niet nu. Nog even doorzetten totdat de fase voorbij is.
Ga wat vaker situaties en gedrag voorkomen. Daarmee stelt u op een rustige, consequente manier grenzen aan uw puberhond. Wel met de nodige compassie voor uw hond als hij het moeilijk heeft. Uw hond is u niet aan het pesten maar heeft het vaak moeilijk.
Puber-Labrador Rex tijdens de privé-training.
Om bovenstaande concreter te maken gebruik ik het recente voorbeeld van Rex. Vooral in de avond als de twee eigenaren bij de tv zitten en rustig koffie willen drinken ging Rex aandacht vragen. Dat begon met het brengen van een speeltje of met het duwen van de neus tegen de arm om geaaid te worden. De eigenaren gingen op dit gedrag in en gingen Rex ook 'afleiden' met een speeltje. Al vrij snel zette Rex een tandje bij en ging bijten in enkels, benen en handen, vooral bij de eigenaresse. De eigenaren gaven daarnaast veel negatieve aandacht aan dit gedrag (‘Nee, foei, hou op!’) en het hielp niets. Het werd in feite alleen maar erger.
We hebben hier te maken met ongewenst gedrag. Negeren van dit gedrag zou een goede aanpak zijn maar in dit geval is voorkomen nog beter. Vooral om het patroon van elke avond te doorbreken en omdat het bijten pijn doet. Bij negeren wordt gedrag meestal eerst erger, bij Rex dus bijten. Dit betekent dat nog vóórdat het vervelende gedrag gaat beginnen Rex met iets lekkers in zijn bench wordt gelegd. Of ná twee of drie keer negeren. Het vervelende gedrag wordt voorkomen en zo worden er grenzen gesteld. In het begin ging Rex in de bench blaffen, de opdracht was om dit gedrag te negeren en door te zetten tótdat het blaffen stopt. Deze aanpak begon na een weekje zijn vruchten af te werpen. Rex valt nadat hij zijn botje op heeft lekker in slaap en is al steeds vaker zonder bench met zijn baasjes tv aan het kijken.
Als aanvulling op bovenstaande aanpak zijn de eigenaren met zoekspelletjes voor Rex aan de slag gegaan in plaats van bal- en trekspelletjes. Die maakte Rex in feite drukker. Rex vindt het zoeken geweldig en bijkomend voordeel: daarna is hij (mentaal) moe. Meer weten over zoekspelletjes? Lees onze eerdere blog over neuswerk.
Tot slot van deze blog nog twee belangrijke punten.
Let op bij agressie
Sommige puberhonden gaan vervelend gedrag vertonen naar andere honden zoals opdringerig-gedrag en rij-gedrag. Het komt ook voor dat honden elkaar te lijf (willen) gaan. Dat kan worden uitgelokt door uw eigen hond of de door de hond die u tegen komt. In het algemeen neemt bij puberhonden de opwinding sneller toe, zijn reacties heftiger en is er een snellere escalatie. Niet in de laatste plaats door de hogere concentratie stresshormonen. Belangrijk is om dit gedrag met eventueel bijhorende agressie te voorkomen of snel af te kappen. Anders is er een grote kans dat dit gedrag uiteindelijk standaard gedrag wordt. Ook als is de puberteit achter de rug.
Terugval in zelfvertrouwen
Wat veel minder bekend is dat honden in deze levensfase opnieuw door een gevoelige periode gaan (net zoals een puppy) waarbij het zelfvertrouwen minder kan worden en angst en schrik de kop op kunnen steken. Ook puberhonden moeten dan de tijd krijgen om datgene wat ze nu eng vinden (en misschien voorheen nooit) in hun eigen tempo mee te maken. En niet in úw tempo of dat van de omgeving. Dat gebeurt vaak sneller dan we denken. Het gevaar ligt dan op de loer dat honden als antwoord op de angst en schrik agressief gedrag gaan ontwikkelen. Omdat ze met dat gedrag succes hebben. Als dit gedrag ontstaat verdwijnt dit helaas niet vanzelf ook al is de puberteit voorbij.
Uw ervaringen
Herkent u uw hond in deze blog? We zijn erg benieuwd naar uw eigen ervaringen met pubergedrag.
Referenties
1. Teenage dogs? Evidence for adolescent phase conflict behavior... - Asher, ...,Harvey 2020
2. The effects of using aversive training methods in dogs - Ziv 2017
