Hoe leren honden?

Als u uw pup dingen wilt leren of afleren dan is kennis van leerprocessen bij honden erg belangrijk en praktisch. Met andere woorden, u wilt antwoord krijgen op de vraag: Hoe leren honden? Als u dat begrijpt dan kunt u gedrag van uw pup beter plaatsen en er op de juiste manier mee omgaan. Het is de basis van de opvoeding. Vandaar dat we er al onze lessen en cursussen mee starten. Bekijk de video (11:46) en/of lees onderstaande tekst.

Er zijn verschillende leerprocessen bij honden. Met twee van die processen gaan we in de training en opvoeding intensief mee aan de slag.

Om met het eerste leerproces te beginnen: Als u met uw pup aan het spelen bent of aan het aaien en knuffelen dan stopt u daar direct mee als uw pup vervelend gedrag laat zien zoals bijten in handen en kleding. Met andere woorden het lolletje voor de pup stopt direct bij bepaald gedrag. Uw pup zal dan gaan leren dat hij dat gedrag beter niet kan laten zien want het fijne aaien en leuke spel stopt. U stopt dus met spelen of aaien en zegt er verder niets bij. Sterker nog: iets er bij zeggen zal het gedrag erger maken dan beter. Daarover meer in onderstaande tekst over negatieve aandacht. Bijten van pups is een van de meest voorkomende dingen en veel vragen gaan hierover. U heeft dus nu een eerste begin om dit gedrag af te leren.

Het tweede leerproces houdt in dat een hond gedrag herhaalt als hij met dat gedrag succes heeft. Dat betekent dat dat gedrag dan vaker, sneller, heftiger voorkomt maar dat het dus in ieder geval herhaald wordt. Een hond ervaart succes bij het krijgen van:

• voer, iets lekkkers
• aandacht

Voer is een heel belangrijke succesfactor voor een hond. We zullen daarom in de training veel gaan werken met voer. Voorbeeld: als een hond een beloningsbrokje krijgt op het moment dat hij gaat zitten dan ervaart hij dat gedrag als succesvol en zal dat gedrag, in dit geval het zitten, vaker laten zien.

Naast voer vinden honden vinden aandacht geweldig. Dat heeft u vast al ontdekt. Maar let op: niet alleen positieve aandacht is aandacht maar ook negatieve aandacht.

Dus als een hond tegen u opspringt om u te begroeten en u bent blij en geeft hem daarbij aandacht dan zal hij leren dat opspringen succes heeft en dus lucratief gedrag is om vaker te laten zien. Geeft u daarentegen negatieve aandacht bijvoorbeeld in de vorm van 'nee, foei' of het commando 'laag' dan is ook dat aandacht. Ook nu zal de hond vaker gaan opspringen. Zeker als de negatieve aandacht kracht bijgezet wordt door een duw of handgebaar. Op onze hondenschool, en hopelijk ook bij u thuis (!), gebruiken we om deze reden nooit de woorden als nee, foei, niet doen, laag, hou op of wat dan ook. Het is aandacht, negatieve aandacht en het zal het ongewenste gedrag versterken. Wellicht een enorme eye opener. Ga maar eens na hoe vaak u de afgelopen tijd negatieve aandacht hebt gebruikt. Vanaf nu dus niet meer.!. :-)

Om onze pup iets te leren gaan we als volgt te werk:
We gaan gewenst gedrag belonen en ongewenst gedrag negeren of voorkomen.

Negeren is totaal niet reageren en betekent de hond compleet ongemoeid laten. Dus niks zeggen, niet aankijken of aanraken. Negeren is heel moeilijk voor ons. Denk maar eens aan een blaffende en opspringende hond die je moet negeren. Maar negeren werkt 100%, altijd. U moet alleen volhouden totdat het gedrag stopt. Heel krachtig is om dan direct het gewenste gedrag te belonen. Dus als de blaffende hond stopt met blaffen dan beloont u dírect het stilzijn. Houdt de hond op met opspringen dan beloont u direct het met vier poten op de grond staan. Als u tijdens het negeren tóch gaat reageren dan gaat u het gedrag alleen maar erger maken. De hond leert van u dat de aanhouder wint!

bij negeren wordt gedrag eerst erger: hou vol tot het ongewenste gedrag stopt

Misschien is intussen bij u het voorbeeld in gedachten gekomen: maar als mijn hond aan mijn schoenen knaagt of aan mijn computerkabels of zelfs aan mijn tafel dan kan ik dat toch niet negeren? Nee dat klopt, daar heeft u gelijk in. Dit gedrag is weliswaar ongewenst maar heeft een sterk zelfbelonend karakter. Met andere woorden de hond beloont zichzelf met dit gedrag. Het is voor de pup gewoon leuk om te doen of interessant. U zult ongewenst, zelfbelonend gedrag moeten voorkomen.

Voorkomen kan op verschillende manieren. U kunt dingen wegzetten of opruimen. Laat kinderen hun speelgoed opruimen en laat de afstandsbediening niet slingeren (zie foto :-) ). Daarnaast is het belangrijk om met een bench te werken. De bench is handig als de pup gaat slapen of als u de deur uitgaat maar is ook handig als u de pup even niet actief in de gaten kunt houden. Dus als u boven aan het douchen bent dan is de pup in de bench. U weet dan dat als u weer beneden komt er geen dingen gesneuveld zijn. U heeft het ongewenste, zelfbelonende gedrag weten te voorkomen. 

Als de pup vrij rond loopt hou hem dan actief in de gaten. Continue opletten wat hij doet. We noemen dat actieve supervisie. Ziet u dat hij ergens op af loopt dan kunt u hem afleiden, bijvoorbeeld met een piepspeeltje, voordat het te laat is. U voorkomt daarmee ongewenst, zelfbelonend gedrag. Actieve supervisie helpt ook heel erg goed in de zindelijkheidstraining en kind-hond-situaties. Wat moet ik doen als de pup toch iets te pakken heeft.?. Ruilen.!.

Voorkomen passen we ook toe als negeren niet te realiseren is. Als een hond tegen een kind opspringt dan is negeren de beste aanpak. Alleen zal dat voor het kind niet te doen zijn omdat de hond te sterk is of omdat het opspringen pijn doet. In zo'n situatie schakelt u van negeren over naar voorkomen. Dit kan door de hond in de bench te laten als het kind binnenkomt of tegen te houden met uw hand. Aanlijnen in huis of in de tuin kan ook een uitkomst zijn. Als uw kind door de tuin rent dan zal de pup er achteraan willen gaan en tegen het kind opspringen of zelfs in de benen bijten. Door de pup aan te lijnen en op afstand te gaan zitten kan de pup niet bij het kind terwijl hij er toch bij aanwezig is. U bent dan aan het voorkomen in plaats van het negeren aan het kind over te laten, wat waarschijnlijk toch niet zal lukken. Kiest de pup voor rust in aanwezigheid van het spelende kind door te gaan zitten of liggen dan kunt u dit gedrag belonen. U stelt zo duidelijke grenzen en leert de pup zichzelf te beheersen. Heel belangrijk in de opvoeding van een pup.

Belonen is voor ons vaak lastig. We zijn vaak meer bezig met gedrag dat we niet willen hebben. We vergeten dan, gedrag dat we wél willen hebben, te belonen. Een gemiste kans want je wilt de pup juist duidelijk maken wat je wel wilt hebben. Beloon de pup met iets dat hij echt lekker of fijn vindt. En beloon ook vaak genoeg. In het begin heel vaak, begint de hond het te begrijpen dan steeds minder. Totdat het gedrag een gewoonte is geworden. Dan onderhoudt u het gedrag door af en toe te belonen. De beloning moet ook in verhouding staan tot de moeilijkheidsgraad van de oefening of de omgeving. Hoe moeilijker de oefening of de omgeving hoe lekkerder de beloning moet zijn.

Extra informatie, bij 'veel gestelde vragen':
Help, de pup bijt! (duur van video 05:00)
Of lees onze blog:
Duidelijkheid