Vaccinatie bij puppies is een belangrijk onderwerp waar we veel vragen over krijgen.
Zoals: 'Mijn pup heeft nog niet alle in-entingen gehad. Kan ik al wel op puppycursus?'
Dit is een vraag die niet alleen aan ons maar ook aan de dierenartspraktijk wordt gesteld.
Over dit onderwerp ben ik daarom in gesprek gegaan met Leo Benders, dierenarts van Dierenkliniek De Wijher in Roermond.
Bij deze, op zichzelf eenvoudige, vraag zijn meerdere aspecten van belang:
- bescherming van de pup (video 1)
- het risico van de pup om ziek te worden in relatie tot de socialisatie van de pup (video 2)
Voor een puppy-eigenaar is het belangrijk om te kijken naar alle aspecten. Alleen dan kun je alle belangen afwegen en komen tot een weloverwogen besluit.
Bekijk de video's. Onder de video's is het besprokene nog eens in tekst weergegeven.
Video 1 (8'41"): Leo en René praten over de immuniteit van de pup
Video 2 (8'54"): Het belang van goede socialisatie in relatie tot de opbouw van immuniteit
In onderstaande video gaat het over honden uit het buitenland, Kennelhoest (op 2'22") en Giardia (op 7'19").
In de laatste video geeft Leo een samenvatting en gaat nader in op de verschillende meningen die er onder dierenartsen bestaan.
Bescherming van de pup - immuniteit
- De pup ontvangt bij de geboorte via de moedermelk zijn 1e immuniteit. Moedermelk wordt ook wel biest genoemd en de 1e immuniteit de maternale immuniteit
- deze 1e immuniteit houdt maanden aan
- de maternale immuniteit loopt naar verloop van de tijd af
- 'we denken dat die rond de drie maanden dusdanig laag is dat het eigen immuunsysteem van de pup immuniteit kan gaan opbouwen'.
Puppy vaccinatie schema - opbouwen eigen immuniteit
Om er voor te zorgen dat de pup via het eigen lichaam zijn bescherming op orde gaat krijgen wordt er volgens een vaststaand schema gevaccineerd:
- 6 weken tegen Parvo (CPV) en Hondenziekte (CDV)
- 9 weken tegen Parvo, Ziekte van Weil (Leptospirose) en Kennelhoest
- 12 weken tegen Parvo, Hondenziekte, Ziekte van Weil en Hepatitus (CAV)
De 6-weken in-enting vindt dus plaats bij de fokker. Belangrijk om dat goed te controleren.
- 'we vaccineren op 6 weken omdat er een risico is, door de afnemende immuniteit vanuit de moederhond, dat de pup besmet raakt en ziek wordt'
- 'we weten niet precies wanneer de immuniteit zal afnemen vandaar dat we de vaccinaties herhalen'.
Risico op ziekte & goede socialisatie
Nu komen we bij de vraag waar het allemaal om begonnen is: 'mijn pup is niet beschermd omdat hij nog niet alle vaccinaties heeft gehad'.
- daar hebben we in het eerste deel al over gesproken
- bovendien: wat noem je bescherming?
- belangrijk(er) om je te realiseren dat de pup zich in een hele belangrijke levensfase bevindt. Dingen leren! - socialiseren.
- deze socialisatie is belangrijk voor de rest van het leven
- socialisatie is belangrijker dan het risico bij immuniteitsopbouw
- overigens vindt een deel van de socialisatie plaats voor de periode van 7 weken. Vandaar belangrijk om een goede fokker uit te kiezen.
- deze persoonlijke mening van Leo wordt steeds meer gedeeld door dierenartsen en hondentrainers. Er zijn natuurlijk ook afwijkende meningen. Daar wordt aan het einde van video 4 over gesproken.
Dus los van de vraag of je naar de puppycursus kunt gaan betekent bovenstaande dat je met je pup de wereld in moet trekken.
- 'op de puppycursus kom je in een omgeving met een lage infectiedruk. De kans dat de pup in aanraking komt met gevaarlijke ziektes is heel klein.'
- 'als je wacht met socialiseren en de puppycursus tot de 3e en laatste vaccinatie (op 12 weken). En dan wacht op de optimale immuniteitsopbouw dan is dat 3 weken ná de laatste vaccinatie, dus op 15 weken. Dan is de socialisatie al lang voorbij.'
Met een van de opstellers van de internationale richtlijnen voor vaccinatie (R. Squires) heb ik contact opgenomen.
Ook hij onderschrijft dit. Een passage uit hun recente richtlijnen verwijst daarnaar [1, page 14].
Vertaald vanuit het Engels:
Een deel van de redenering achter de vaccinatie-protocollen voor "vroeg klaar zijn met vaccineren" was om vroege socialisatie van puppy's mogelijk te maken.
De VGG is een groot voorstander van vroege socialisatie als essentieel onderdeel voor een gezonde gedragsontwikkeling en toekomstig welzijn van honden ([2] Korbelik et al., 2011).
Vroege socialisatie kan worden bereikt door deze vaccinatierichtlijnen van de WSAVA te volgen.
Onderzoek heeft aangetoond dat het risico voor puppy's halverwege hun eerste vaccinatieserie om CPV-gerelateerde ziekten (Parvo) te ontwikkelen door deelname aan vroege socialisatiecursussen laag is ([3] Stepita et al., 2013).
Dit geldt waarschijnlijk ook voor CDV (Hondenziekte) en CAV (Hepatitus).
- het risico van de pup van geen of slechte socialisatie is de kans op angst en agressie
Dus doe mee met de Puppycursus.
Vaccinatiegraad bij honden
Los van de puppycursus is het dus belangrijk de pup de wereld om hem heen te laten ontdekken.
Het risico op ziektes is voor de pup in de buitenwereld groter dan op de puppycursus. Daar hebben we zojuist over gelezen dat de infectiedruk in een groepje pups erg laag is.
In de buitenwereld ligt dat anders en dat heeft alles te maken met de vaccinatiegraad van alle honden in Nederland.
Die is in de loop van de jaren gedaald naar 55%. Terwijl 70-75% nodig is. Bij dat percentage neemt het risico op ziekte enorm af.
Vandaar de in-entingen van de pup op 6, 9 en 12 weken. De pup is dus niet niet-beschermd. We weten alleen niet hoezeer de pup beschermd is. Ondanks dat toch de buitenwereld in.
In de 3e video worden de volgende oderwerpen besproken:
Honden uit het buitenland - slechte socialisatie
Leo ziet vaak honden uit het buitenland op de praktijk die weinig of niet gesocialiseerd zijn.
Dat zijn meestal geen pups maar vaak al honden van 4, 5 maanden of ouder.
Ze vertonen met grote regelmaat angstig gedrag gekoppeld aan agressie.
Dat legt behoorlijk wat druk bij de nieuwe Nederlandse eigenaar. Dus ook zijn tip om er van te voren goed over na te denken.
- een hond mag pas naar Nederland als er na de Rabiës-vaccinatie 3 weken is gewacht. Op z'n vroegst is de pup dan dus 15 weken. De belangrijke socialisatie periode is dan al voorbij.
Kennelhoest - erg besmettelijk, niet dodelijk
Kennelhoest is een infectie van de voorste luchtwegen.
60% van de besmettingen vindt plaats buiten de kennel. Vandaar dat ook steeds meer de naam Besmettelijke Hondenhoest wordt gebruikt.
Besmettelijk is het zeker. Als een hond het heeft dan is het super makkelijk overdraagbaar op een andere hond. Die loopt 90% kans om het op te lopen.
Deze Hondenhoest is niet dodelijk en behandelbaar.
Het vervelende is dat jonge honden schade op (kunnen) lopen aan de trilharen in de neus en de keel. Die trilharen maken de lucht warm en vochtig en hebben een functie om niet-gewenste stoffen tegen te houden.
Kennelhoest vaccinatie
De kennelhoest-vaccinatie wordt bij pups gegeven op de leetijd van 9 weken. Het vaccin kan op 2 manieren worden gegeven:
- neusvaccin, waar een druppel in de neus wordt gebracht, direct op de juiste plek
- injectie, wordt minder vaak toegepast.
Altijd even 3 weken wachten voordat je hond gaat naar een plek waar veel honden samen zijn. Zoals een hondenkennel en hondenshow. Zoals eerder aangegeven is op de puppycursus de infectiedruk erg laag.
Kennelhoest vaccinatie bijwerkingen?
Een hond kan een weekje last hebben van een infecte in milde vorm. Bij de injectie kan er op die plek een pijnlijke plek ontstaan.
Giardia - jaren geleden geen issue, nu wel
Giardia is een darm-parasiet die niet door normale ontwormingsmiddelen wordt meegenomen.
Jaren geleden speelde deze parasiet geen rol en was 4x per jaar ontwormen voldoende. Tegenwoordig komt het veel voor.
De behandeling vergt een ander soort ontworming die 5 dagen duurt en daarna herhaald wordt.
Tussendoor wordt via onderzoek van de ontlasting gecheckt of de behandeling effectief is. Het nadeel is dat de parasiet soms wel mee naar buiten komt en soms niet. Gelukkig zijn de testen steeds beter en gevoeliger.
Giardia symptomen
Honden kunnen drager zijn zonder verdere klachten te hebben. Een veelkomend symptoom is de ene dag dunne en de andere dag weer vastere ontlasting.
Het is een erg besmettelijk ziekte. Zodat alle honden in het huishouden behandeld moeten worden. Giardia is een zoönose wat betekent dat de ziekte ook op mensen kan worden overgedragen. Dan vooral bij kwetsbare mensen.
Conclusie
- niet de wijsheid in pacht
- handvaten aanreiken waardoor de puppy-eigenaar een bewuste keuze kan maken
Advies van Leo en met hem veel anderen, waaronder wij van Hond-en-inzicht:
- vaccinaties geven bescherming
- risico's zijn er overal
- risico op de puppycursus erg laag
- het niet gaan of niet socialiseren is wél een risico
- goed om op training te gaan
- training is goed voor de pup én eigenaar
Dus doe mee met de Puppycursus.!.
FAQ
Is mijn pup beschermd als die nog niet alle vaccinaties heeft gehad?
Jawel hoor. Al bij de geboorte ontvangt de pup zijn 1e immuniteit via de moedermelk. Deze immuniteit kan maanden duren.
Rond de drie maanden is dat dusdanig afgenomen dat de pup via de vaccinaties eigen immuniteit kan opbouwen.
Na welke inenting mag een pup naar buiten?
Een pup moet naar buiten zodra hij bij de nieuwe puppy-eignaar in huis komt.
Op 8 weken begint de socialisatie-periode waarin het belangrijk is om de buitenwereld te ontdekken. Die loopt tot 12 weken.
Wanneer mag een pup bij andere honden?
Zodra de pup bij u in huis komt. De socialisatie-periode waarin de buitenwereld ontdekt moet worden is aangebroken. Daar hoort ook contact met andere honden bij.
Belangrijk is dat die ontmoetingen verlopen in het tempo van de pup. Op die manier worden er positieve ervaringen opgedaan.
De pup is beschermd vanuit de moederhond en de vaccinaties zorgen voor opbouw eigen immuniteit. Risico's zijn er overal. Risico op de puppycursus is erg laag.
Niet naar de puppycursus gaan of niet socialiseren is wél een risico.
Mag een pup van 8 weken naar buiten?
Een pup van 8 weken moet naar buiten. De pup zit in een levensfase waarin het cruciaal is om kennis te maken met de wereld om hem heen.
Doet hij dat niet, omdat je misschien bang bent voor ziektes, dan heeft de hond daar de rest van zijn leven last van.
De socialisatie-periode loopt van 8-12 weken en komt niet meer terug.
[1] 2024 guidelines for the vaccination of dogs and cats – compiled by the Vaccination Guidelines Group (VGG) of the World Small Animal Veterinary Association (WSAVA)
R. A. Squires, C. Crawford, M. Marcondes and N. Whitley.
[2] Korbelik, J., Rand, J.S. & Morton, J.M. (2011) Comparison of early socialization practices used for litters of small-scale registered dog breeders and nonregistered dogs breeders. Journal of the American Veterinary Medical Association, 239, 1090–1097.
[3] Stepita, M.E., Bain, M.J. & Kass, P.H. (2013) Frequency of CPV infection in vaccinated puppies that attended puppy socialization classes. Journal of the American Animal Hospital Association, 49, 95–100.